Alle registers open trekken betekent letterlijk dat je bij een pijporgel alle registers(serie orgelpijpen met dezelfde klankkleur) open trekt. Alle “stemmen” van het orgel klinken hierdoor gelijktijdig.Bij grotere orgels wordt hiervoor vaak een zogenaamde registrant ingezet. Deze assistent trekt niet alleen de registers van het orgel voor de organist uit en duwt deze ook weer in, maar slaat bijvoorbeeld ook de pagina’s van de bladmuziek op de juiste momenten om.Figuurlijk betekent “alle registers open trekken” je uiterste best doen.

Schnitgerorgel

Het Schnitger-orgel in de Grote Kerk behoort tot de belangrijkste Europese orgels uit de 18de eeuw.

Het orgel werd in 1719 ontworpen door de beroemdste orgelbouwer van die tijd, Arp Schnitger (1648-1719) en gebouwd door zijn zonen Frans Casper en Johann Georg.

De Grote Kerk bezat volgens de Regiocanon van Nederland tegen het einde van de 15de eeuw twee kleine orgels en één groot orgel.

Dit grote orgel heeft 170 jaar dienst gedaan totdat in 1669 het noodlot toesloeg. De Grote Kerk werd toen getroffen door een blikseminslag. Hierbij werd de toren zo zwaar beschadigd dat hij op 17 december 1682 met donderend geraas instortte. Daarbij werd het oude orgel verwoest.

In de jaren daarna klonk er geen orgelmuziek meer in de Grote Kerk. Geld om een nieuw orgel te bouwen had de stad niet. De restauratie van de zwaar beschadigde kerk ging voor.

Toch stelde Zwolle alles in het werk om het orgel te vervangen. Er kwamen inzamelingsacties en er werd bezuinigd op de overvloedige maaltijden van he stadsbestuur.

Toen burgemeester Bernhard Huete ook nog eens een forse donatie aan de stad deed werd de bouw van een nieuw orgel mogelijk.

 

Nieuw orgel

Op 3 januari 1719 ondertekenden de Zwolse bestuurders het contract voor de bouw van een orgel tegen een prijs van 13475 caroligulden.

Vader Schnitger overleed een paar maanden later, waarna zijn zonen het werk afmaakten.

In september 1721 werd het orgel door drie bekende organisten uit Amsterdam, Rotterdam en Den Haag gekeurd, zij waren vol lof, maar hadden ook kritiek. De gebroeders Schnitger legden deze kritiek naast zich neer, zodat het orgel ongewijzigd bleef.

In de jaren 1953-1955 is het orgel bekwaam gerestaureerd. Momenteel wordt het orgel opnieuw onder handen genomen.

 

Girbe Buist